Đầu gối đau khi đứng lên ngồi xuống thường khiến nhiều người lo lắng, không biết đây là dấu hiệu của bệnh lý gì. Tình trạng này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ thói quen sinh hoạt hàng ngày đến các bệnh lý xương khớp nghiêm trọng. Dưới đây là phân tích chi tiết các nguyên nhân phổ biến, giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng đau đầu gối khi đứng lên ngồi xuống
Đau đầu gối khi thay đổi tư thế từ ngồi sang đứng hoặc ngược lại thường liên quan trực tiếp đến sự tổn thương hoặc áp lực lên cấu trúc khớp gối, bao gồm sụn, dây chằng, bao hoạt dịch và xương dưới sụn. Theo kinh nghiệm lâm sàng từ các lương y Đông y, tình trạng này không chỉ do tuổi tác mà còn từ nhiều yếu tố tích tụ lâu dài. Dưới đây là các nguyên nhân chính.
Thói quen hoạt động thiếu khoa học
Nhiều thói quen hàng ngày tưởng chừng vô hại nhưng lại gây áp lực liên tục lên khớp gối, dẫn đến đau nhức khi đứng lên ngồi xuống. Những hành vi này làm khớp gối chịu tải trọng không đều, dần dần gây mòn sụn và viêm nhẹ.
- Đứng lâu một chỗ, đặc biệt trong công việc như bán hàng hoặc đứng bếp, khiến trọng lượng cơ thể dồn hẳn xuống đầu gối.
- Ngồi xổm thường xuyên, ví dụ khi lao công nhà cửa hoặc làm vườn, làm tăng áp lực lên sụn chêm và dây chằng.
- Đi bộ nhiều trên bề mặt cứng mà không có giày hỗ trợ, gây chấn động lặp lại lên khớp.
- Bắt chéo chân khi ngồi, làm lệch trục khớp gối và gây căng thẳng cho dây chằng bên.
- Ngồi sai tư thế, như ngồi gù lưng hoặc chân không chạm đất, dẫn đến phân bố lực không cân bằng.
- Ít vận động, khiến cơ quanh khớp yếu đi, không đủ sức hỗ trợ khi thay đổi tư thế đột ngột.
Thói quen bắt chéo chân lâu dài có thể làm khớp gối lệch lạc, dễ đau khi đứng lên.
Chấn thương
Chấn thương là nguyên nhân trực tiếp và phổ biến gây đau đầu gối đột ngột hoặc kéo dài khi đứng lên ngồi xuống. Khi khớp gối bị tổn thương, cấu trúc bên trong trở nên lỏng lẻo, dễ viêm và nhạy cảm hơn với mọi chuyển động.
Các chấn thương thường gặp bao gồm:
- Trật khớp gối do vặn xoáy đột ngột.
- Bong gân dây chằng, đặc biệt dây chằng chéo trước hoặc sau.
- Gãy xương bánh chè hoặc đầu xương đùi/xương chày.
- Rách sụn chêm, thường xảy ra ở người chơi thể thao hoặc lao động nặng.
Nếu không xử lý kịp thời, chấn thương có thể dẫn đến viêm mạn tính hoặc thoái hóa sớm. Theo Ông Nguyễn Thành Danh – truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông – nhiều trường hợp đau đầu gối kéo dài thực chất bắt nguồn từ chấn thương cũ không được bồi bổ đúng cách, khiến khí huyết ứ trệ.
Bệnh lý xương khớp
Hầu hết các trường hợp đau đầu gối khi đứng lên ngồi xuống đều liên quan đến bệnh lý xương khớp, nơi cấu trúc khớp bị phá hủy dần dần. Những bệnh này làm sụn khớp mỏng đi, xương cọ xát và gây đau buốt đặc biệt khi chịu lực.
Một số bệnh lý chính:
- Thoái hóa khớp gối: Lớp sụn bảo vệ bị mòn theo tuổi tác hoặc tải trọng thừa, khiến xương dưới sụn tiếp xúc trực tiếp, đau nhói khi duỗi thẳng chân.
- Viêm khớp gối: Khớp sưng đỏ do nhiễm trùng hoặc tự miễn, cứng khớp sau khi ngồi lâu, đau tăng khi đứng dậy.
- Viêm khớp dạng thấp: Hệ miễn dịch tấn công màng hoạt dịch, gây viêm đối xứng hai bên gối, đau âm ỉ và hạn chế vận động.
- Các bệnh khác: Gout (tích tụ axit uric gây viêm đột ngột), hội chứng đau xương bánh chè, bệnh Osgood-Schlatter ở người trẻ, viêm bao hoạt dịch đầu gối.
Thoái hóa khớp gối là nguyên nhân hàng đầu ở người trung niên trở lên, theo chia sẻ từ Dược Bình Đông với hơn 100 năm kinh nghiệm trị xương khớp bằng Đông y.
Nguyên nhân khác
Ngoài ra, một số yếu tố gián tiếp cũng góp phần gây đau đầu gối khi thay đổi tư thế, làm tăng nguy cơ tổn thương khớp.
- Chế độ ăn thiếu khoa học: Thiếu canxi, vitamin D, ăn nhiều đồ chiên xào hoặc đồ ngọt dẫn đến xương yếu và viêm nhẹ.
- Sử dụng thuốc dài ngày: Một số thuốc như corticoid (trị viêm), thuốc chống trầm cảm SSRI hoặc thuốc chống co giật làm loãng xương, giòn khớp.
- Béo phì: Trọng lượng thừa tăng áp lực lên gối gấp nhiều lần, đẩy nhanh quá trình mòn sụn.
- Yếu tố giới tính và tuổi tác: Phụ nữ sau mãn kinh dễ bị hơn do thiếu estrogen bảo vệ xương khớp, kết hợp với lão hóa tự nhiên.
Ông Nguyễn Thành Danh nhấn mạnh rằng, đau đầu gối khi đứng lên ngồi xuống thường là tín hiệu cảnh báo sớm từ cơ thể về sự mất cân bằng âm dương và khí huyết. Tại Dược Bình Đông, chúng tôi đã hỗ trợ hàng ngàn trường hợp bằng các bài thuốc Đông y gia truyền, giúp bổ thận cường gân cốt, giảm đau từ gốc mà không phụ thuộc thuốc Tây. Nếu bạn đang gặp tình trạng này, hãy tìm hiểu thêm về giải pháp từ thảo dược thiên nhiên để bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Thông tin của Lương y Nguyễn Thị Thành Danh
Tác giả: Lương y Nguyễn Thị Thành Danh là một chuyên gia y học cổ truyền, đặc biệt trong lĩnh vực sức khỏe phụ nữ và phụ khoa, với hơn 30 năm kinh nghiệm. Bà hiện là cố vấn cho Dược Bình Đông. Bà có chuyên môn về các vấn đề kinh nguyệt và các vấn đề phụ khoa khác.
Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y
(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Nguyễn Thành Danh – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
Tham khảo: Vinmec, Nhà thuốc Long Châu, Tâm Anh Hospital, Medlatec
Lương Y Nguyễn Thành Danh 