Đau vai gáy là tình trạng phổ biến, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của nhiều người do các nguyên nhân như căng cơ, thoái hóa cột sống hoặc chấn thương. Việc sử dụng thuốc phù hợp có thể giúp giảm đau hiệu quả, cải thiện vận động và hỗ trợ quá trình phục hồi. Dựa trên các khuyến cáo y khoa, bài viết này tập trung giới thiệu top các loại thuốc điều trị đau vai gáy, với thông tin chi tiết về cơ chế, tác dụng, cách dùng và lưu ý. Tất cả thông tin được tham vấn bởi Ông Nguyễn Thành Danh, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, với kinh nghiệm phong phú trong điều trị bệnh lý xương khớp.

Thuốc Giảm Đau Paracetamol

Paracetamol là một trong những lựa chọn hàng đầu cho các trường hợp đau vai gáy ở mức độ nhẹ đến trung bình, nhờ khả năng giảm đau nhanh chóng mà không gây nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng nếu sử dụng đúng cách. Loại thuốc này thường được khuyến cáo sử dụng đầu tay vì tính an toàn tương đối cao và dễ dàng tiếp cận.

• Thành phần: Hoạt chất chính là Paracetamol.
• Cơ chế hoạt động: Paracetamol tác động lên hệ thần kinh trung ương, ức chế sản sinh prostaglandin – chất trung gian gây viêm và truyền cảm giác đau. Nhờ vậy, thuốc giúp ngăn chặn chuỗi phản ứng dẫn đến cảm giác đau, mang lại cảm giác dễ chịu cho người bệnh.
• Tác dụng: Giảm đau hiệu quả cho nhiều loại đau từ nhẹ đến vừa, bao gồm đau đầu, đau cơ, đau khớp, đau do viêm khớp.
• Hiệu quả: Giảm đau nhanh chóng trong thời gian ngắn.
• Cách dùng: Dùng theo đường uống.
• Tác dụng phụ: Phổ biến: Dị ứng (phát ban, ngứa, sưng mặt, khó thở). Ít gặp: Buồn nôn, phân đen, đau dạ dày, nước tiểu sẫm màu, tổn thương gan, chán ăn, vàng da, vàng mắt.
• Lưu ý khi sử dụng: Chống chỉ định với người say rượu; người có bệnh tim mạch, thận, phổi, gan; người mẫn cảm với các thành phần của thuốc. Không hiệu quả trong trường hợp bị viêm sưng khớp cơ. Cần thận trọng khi sử dụng cho người đang mang thai hoặc cho con bú, trẻ em dưới 3 tháng tuổi. Tuân thủ hướng dẫn sử dụng của bác sĩ hoặc dược sĩ. Thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng để tránh tương tác thuốc.

Thuốc Giảm Đau Kháng Viêm Không Steroid (NSAID)

NSAID là nhóm thuốc được sử dụng rộng rãi trong điều trị đau vai gáy nhờ khả năng kết hợp giảm đau và kháng viêm, giúp kiểm soát các triệu chứng liên quan đến viêm khớp hoặc căng cơ. Nhóm này thường mang lại hiệu quả mạnh hơn so với Paracetamol, phù hợp cho các trường hợp đau dai dẳng hơn.

• Tác dụng: Thuốc có tác dụng giảm đau, kháng viêm.
• Hiệu quả: So với Paracetamol, NSAID có tác dụng giảm đau mạnh hơn.
• Ứng dụng: Dùng trong điều trị các bệnh như đau vai gáy, viêm khớp dạng thấp, viêm khớp phản ứng, thoái hóa khớp, thoái hóa cột sống, viêm khớp vai, hội chứng đường hầm cổ tay, viêm lồi cầu xương cánh tay.
• Cách sử dụng: Uống, bôi hoặc tiêm.

NSAID Không Chọn Lọc

NSAID không chọn lọc hoạt động bằng cách ức chế cả hai enzyme COX-1 và COX-2, giúp giảm viêm và đau nhanh chóng nhưng có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa nếu sử dụng lâu dài.

• Cơ chế: Các loại thuốc này giúp ức chế cả enzyme COX-1 và COX-2 một cách hiệu quả.
• Hoạt chất: Ibuprofen, Aspirin, Naproxen.
• Tác dụng phụ: Một số tác dụng phụ cho hệ tiêu hoá có thể kể đến như viêm loét dạ dày-tá tràng, xuất huyết tiêu hóa.
• Lưu ý khi sử dụng: Những người từng bị viêm loét dạ dày tá tràng, người đang dùng đồng thời loại thuốc chống đông máu và Corticosteroid.

NSAID Chọn Lọc Trên COX-2

NSAID chọn lọc COX-2 tập trung ức chế enzyme gây viêm mà ít ảnh hưởng đến dạ dày hơn, làm cho chúng trở thành lựa chọn an toàn hơn cho một số bệnh nhân có vấn đề về tiêu hóa.

• Cơ chế: Ức chế chọn lọc enzyme COX-2, giảm viêm hiệu quả, hạn chế tác động tiêu cực lên dạ dày.
• Hoạt chất: Celecoxib, Meloxicam.
• Tác dụng phụ: Gây tác dụng phụ trên tim mạch.
• Lưu ý khi sử dụng: Không dùng cho người bệnh thận, xơ gan, suy tim hoặc đang sử dụng thuốc lợi tiểu. Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng cho trẻ em, phụ nữ mang thai hoặc cho con bú.

Thuốc Giãn Cơ

Thuốc giãn cơ được chỉ định khi đau vai gáy kèm theo co thắt cơ, giúp thư giãn cơ bắp và giảm cảm giác khó chịu, từ đó hỗ trợ cải thiện phạm vi vận động.

• Cơ chế: Thuốc giãn cơ hoạt động bằng cách tác động lên hệ thần kinh trung ương, cụ thể là tủy sống, làm gián đoạn các tín hiệu truyền cảm giác đau lên não. Nhờ vậy, thuốc giúp giảm đau, thư giãn cơ và cải thiện các triệu chứng co thắt cơ.
• Hoạt chất: Metaxalone, Cyclobenzaprine và Methocarbamol.
• Tác dụng: Khắc phục các triệu chứng co thắt cơ, chuột rút. Từ đó giảm đau do căng cơ, cải thiện các biểu hiện khó chịu, làm dịu đau cơ.
• Cách sử dụng: Dùng qua đường uống.
• Tác dụng phụ: Thuốc có thể gây ra căng thẳng, đau đầu, buồn ngủ, chóng mặt, huyết áp hạ khi đang đứng, nước tiểu chuyển màu sang cam, tím hoặc đỏ.
• Lưu ý: Tránh lạm dụng thuốc giãn cơ trị đau vai gáy vì có thể gây nghiện. Người cao tuổi, mắc bệnh gan, não bộ, tâm thần cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Một số loại thuốc giãn cơ có thể gây suy nhược hệ thần kinh trung ương, mất tập trung, thiếu tỉnh táo. Do đó, cần thận trọng khi sử dụng và tránh thực hiện các hoạt động như lái xe, vận hành máy móc, leo núi khi đang dùng thuốc.

Thuốc Giảm Đau Nhóm Opioid

Đối với các trường hợp đau vai gáy nghiêm trọng không đáp ứng với thuốc thông thường, Opioid có thể được sử dụng như một biện pháp mạnh mẽ để kiểm soát cơn đau, nhưng chỉ dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ.

• Cơ chế: Tác động lên hệ thần kinh để giảm truyền tín hiệu đau.
• Hoạt chất: Morphine và các dẫn xuất.
• Tác dụng: Kiểm soát đau nghiêm trọng.
• Hiệu quả: Hiệu quả cao nhưng chỉ dùng như biện pháp cuối cùng.
• Cách sử dụng: Theo chỉ định bác sĩ, thường đường uống hoặc tiêm.
• Tác dụng phụ: Buồn nôn, táo bón, buồn ngủ, nguy cơ nghiện cao, ảnh hưởng hệ tiêu hóa và thần kinh.
• Lưu ý: Không tự ý sử dụng, tránh kết hợp với rượu bia hoặc chất kích thích. Báo cáo ngay nếu có tác dụng phụ nghiêm trọng.

Thuốc Kháng Viêm Corticosteroid

Corticosteroid là lựa chọn mạnh mẽ cho đau vai gáy do viêm nặng, giúp giảm sưng và đau nhanh chóng nhờ khả năng ức chế miễn dịch và viêm.

• Cơ chế: Chống viêm, ức chế miễn dịch, co mạch.
• Hoạt chất: Methylprednisolone, Triamcinolone acetonide, Prednisolone.
• Tác dụng: Corticosteroid là một thuốc chống viêm mạnh, giúp ức chế sản sinh prostaglandin – chất trung gian gây viêm. Nhờ vậy, thuốc giúp giảm sưng, đỏ, rát, đau do viêm hiệu quả. Corticosteroid có khả năng ức chế hệ miễn dịch, giúp điều trị các bệnh tự miễn.
• Hiệu quả: Giảm đau nhanh chóng, hiệu quả cho nhiều loại đau do viêm. Đồng thời giúp giảm sưng viêm, cải thiện triệu chứng của nhiều bệnh lý liên quan đến khớp như viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp, đau vai gáy.
• Cách sử dụng: Đường uống (viên nén, nang hoặc siro), tiêm nội khớp, hoặc truyền tĩnh mạch tùy mức độ.
• Tác dụng phụ ngắn hạn: Thèm ăn, tăng cân, suy nhược, khó ngủ, mờ mắt, thay đổi tâm trạng, dễ bầm tím, mặt sưng, phù nề, nổi mụn, lông mọc nhiều.
• Tác dụng phụ dài hạn: Rối loạn giấc ngủ, huyết áp cao, đường huyết cao, cholesterol cao, loãng xương, mụn, mỏng da, viêm loét dạ dày, nguy cơ nhiễm trùng cao, đục thủy tinh thể.
• Lưu ý: Không dùng cho người dị ứng, rối loạn đông máu, nhiễm khuẩn. Thông báo thuốc đang dùng để tránh tương tác. Phụ nữ mang thai, cho con bú cần tham khảo bác sĩ. Thận trọng khi lái xe vì có thể gây chóng mặt.

Các Loại Thuốc Khác Hỗ Trợ Điều Trị Đau Vai Gáy

Bên cạnh các nhóm thuốc chính, một số loại khác có thể được chỉ định để hỗ trợ, đặc biệt khi đau liên quan đến thần kinh hoặc thiếu hụt dinh dưỡng, giúp tối ưu hóa hiệu quả điều trị.

• Thuốc giảm đau thần kinh (chống co giật): Pregabalin và Gabapentin dùng cho đau do tổn thương thần kinh. Tác dụng sau 3-4 tuần, có thể gây chóng mặt, buồn ngủ, tăng cân, suy hô hấp nghiêm trọng.
• Thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCV3): Tăng serotonin và norepinephrine, giảm đau vai gáy và cải thiện tâm trạng. Tác dụng phụ: Khô miệng, táo bón, buồn ngủ.
• Vitamin nhóm B: B1, B6, B12 hỗ trợ chuyển hóa thần kinh, giảm đau. Bổ sung qua thực phẩm hoặc thuốc.
• Thuốc bôi và cao dán: Chứa Trolamine salicylate, Lidocaine, Capsaicin, Methyl salicylate để giảm đau tại chỗ.

Trong một số trường hợp, kết hợp với các sản phẩm Đông y từ Dược Bình Đông có thể hỗ trợ thêm, như các bài thuốc thảo dược giúp lưu thông khí huyết, giảm đau tự nhiên mà không gây nhiều tác dụng phụ. Tuy nhiên, mọi lựa chọn thuốc cần dựa trên chẩn đoán của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả tối ưu. Bài viết này nhằm cung cấp thông tin tham khảo, không thay thế tư vấn y tế chuyên sâu.

Thông tin của Lương y Nguyễn Thị Thành Danh

Tác giả: Lương y Nguyễn Thị Thành Danh là một chuyên gia y học cổ truyền, đặc biệt trong lĩnh vực sức khỏe phụ nữ và phụ khoa, với hơn 30 năm kinh nghiệm. Bà hiện là cố vấn cho Dược Bình Đông. Bà có chuyên môn về các vấn đề kinh nguyệt và các vấn đề phụ khoa khác.

Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Nguyễn Thị Thành Danh – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

Nguồn Tham khảo: Vinmec, Nhà thuốc Long Châu, Tâm Anh Hospital, Phòng khám ACC